Płyn mózgowo-rdzeniowy
Płyn mózgowo-rdzeniowy
Skład płynu mózgowo-rdzeniowego
Porównanie stężeń substancji w płynie mózgowo-rdzeniowym i osoczu
Substancja | Stężenie w płynie mózgowo-rdzeniowym | Stężenie w osoczu |
Glukoza | 4,8 mM | 8,0 mM |
pH | 7,34 | 7,4 |
Białka | 0,35 g/l | 70 g/l |
Na+ | 147 mM | 150 mM |
Cl- | 113 mM | 100 mM |
K+ | 2.9 mM | 4,6 mM |
HCO3- | 23 mM | 25 mM |
Powstawanie płynu mózgowo-rdzeniowego
Płyn mózgowo-rdzeniowy jest produkowany przez naczyniówkowe komórki nabłonkowe splotów naczyniówkowych komór mózgu- trzeciej, czwartej i komór bocznych. Po wytworzeniu przepływa do przestrzeni podpajęczynówkowej i kanału mózgowo-rdzeniowego. Płyn mózgowo-rdzeniowy jest resorbowany do krwi przez tzw. ziarnistości pajęc do krwi zatok opony twardej. Nieprawidłowa absorpcja prowadzi do gromadzenia się nadmiernej ilości płynu w przestrzeni podpajęczynówkowej- wodogłowie zewnętrzne. Natomiast gdy zaburzony jest odpływ z komór, gromadzący się w nich płyn powoduje wodogłowie wewnętrzne.
Funkcje płynu mózgowo-rdzeniowego
-utrzymuje stałe ciśnienie śródczaszkowe
-zabezpiecza tkankę mózgową przed wahaniami w stężeniu poszczególnych składników występujących we krwi oraz przed toksynami
-chroni mózg i rdzeń przed urazami mechanicznymi
-pozwala na zachowanie stałego składu płynu zewnątrzkomórkowego mózgu
-odżywia neurony i komórki glejowe
-usuwa z mózgu produkty przemiany materii
-stanowi drogę przenoszenia informacji humoralnej między ośrodkami mózgowia
Bariera krew-mózg
Bariere krew-mózg tworzy śródbłonek naczyń włosowatych mózgu oraz nabłonek splotów naczyniówki. Komórki śródbłonka naczyń są ze sobą szczelnie połączone, dlatego substancje z osocza mogą pokonywać barierę śródbłonka jedynie na drodze transportu przezkomórkowego. Do naczyń włosowatych dochodzą wypustki astrocytów (komórek glejowych).
Funkcje bariery krew-mózg:
-chroni mózg przed endogennymi i egzogennymi toksynami znajdującymi się we krwi
-utrzymuje stały skład płynu mózgowo-rdzeniowego
-zapobiega przechodzeniu neurotransmiterów do krążenia ogólnego
-czynny transport glukozy
-utrzymuje stałe środowisko neuronów w OUN
-utrzymuje stałe stężenie jonów w płynie zewnątrzkomórkowym
Wybrane zagadnienia kliniczne
Objaw zachodzącego słońca
Przy podwyższonym ciśnieniu płynu mózgowo-rdzeniowego może wystąpić objaw zachodzącego słońca polegający na porażeniu możliwości spoglądania w góre. Objaw zachodzącego słońca u niemowląt uwidacznia się poprzez stałe skierowanie oczu w dół i widoczny rąbek białkówki nad tęczówką.
Wodogłowie
Wodogłowie- przyczyny
Przyczyną wodogłowia może być nadprodukcja, utrudnienie przepływu lub zaburzenie absorpcji płynu mózgowo-rdzeniowego. Wodogłowie u dziecka prowadzi to do zcieńczenia kory mózgu, poszerzenia komór mózgu i oddzielenia od siebie kości sklepienia czaszki. Blokada odpływu występuje najczęściej w wodociągu śródmózgowia lub w otworach międzykomorowych. Wodogłowie u niemowląt prowadzi do powiększenia sklepienia czaszki, ponieważ szwy i ciemiączka nie są jeszcze zarośnięte.
Wodogłowie- leczenie
Możliwe jest ominięcie blokady przepływu płynu w obrębie układu komorowego poprzez wytworzenie sztucznego krążenia obocznego, co zmniejsza ryzyko uszkodzenia mózgu. Zazwyczaj komora mózgu jest połączona wtedy z jamą otrzewnej, gdzie płyn mózgowo-rdzeniowy może być wchłonięty do krwioobiegu. Wodogłowie płodu, wykryte w czasie badania USG, może być leczone jeszcze przed narodzinami dziecka, poprzez wszczepienie zastawki komorowo-owodniowej.
Źródła grafik użytych w tekście:
Pokaż
Nie ma jeszcze żadnego komentarza, bądź pierwszy!