Czy wiesz, że punkty edukacyjne a szkoleniowe to nie to samo w kontekście nowych przepisów, które wejdą w życie w 2025 roku?

Od stycznia 2025 osoby wykonujące zawody medyczne będą zobowiązane do zdobycia aż 200 punktów edukacyjnych w każdym 5-letnim okresie edukacyjnym.

Zgodnie z najnowszymi regulacjami, z tych 200 punktów edukacyjnych, aż 120 musi pochodzić z udziału w kursie doskonalącym. Jest to znacząca zmiana, która bezpośrednio wpłynie na Twój rozwój zawodowy. Warto również zaznaczyć, że nadwyżka punktów nie przechodzi na kolejny okres, co oznacza, że musisz dokładnie zaplanować swoje działania edukacyjne.

Ustawa o niektórych zawodach medycznych wprowadza obowiązek ustawicznego rozwoju zawodowego, który możesz realizować poprzez kształcenie podyplomowe lub doskonalenie zawodowe. W ramach samokształcenia przewidziano różnorodne formy doskonalenia, takie jak udział w konferencjach, publikacje naukowe, czy uzyskanie tytułu naukowego.

W tym artykule dowiesz się, jakie są kluczowe różnice między punktami edukacyjnymi a szkoleniowymi, jak efektywnie je zdobywać oraz jak uniknąć typowych pułapek związanych z nowym systemem punktowym.

Definicje: Czym są punkty edukacyjne i punkty szkoleniowe?

W świecie ciągłego rozwoju zawodowego, zwłaszcza w kontekście zawodów medycznych, terminologia związana z kształceniem ustawicznym nabiera szczególnego znaczenia. Dwa kluczowe pojęcia – punkty edukacyjne a szkoleniowe – często są używane zamiennie, jednakże w świetle nowych przepisów na 2025 rok ich definicje i zastosowanie znacząco się różnią.

Punkty edukacyjne: definicja ustawowa 2025

Punkty edukacyjne stanowią formalny sposób weryfikacji ustawicznego rozwoju zawodowego osób wykonujących zawody medyczne. Zgodnie z nowymi przepisami, które wchodzą w życie w 2025 roku, każda osoba wykonująca zawód medyczny ma obowiązek uzyskania 200 punktów edukacyjnych w każdym 5-letnim okresie edukacyjnym. Jest to element realizacji ustawowego obowiązku doskonalenia zawodowego poprzez aktualizację wiedzy i umiejętności.

Co istotne, z wymaganych 200 punktów edukacyjnych, aż 120 punktów należy uzyskać za udział w kursie doskonalącym. Kurs doskonalący nie może być krótszy niż 32 godziny lekcyjne. W praktyce oznacza to, że kurs będzie rozłożony na minimum 4 dni, ponieważ dziennie nie można realizować więcej niż 8 godzin zajęć.

Warto podkreślić szczegółowy podział godzinowy kursu:

• 19 godzin musi być przeznaczonych na zajęcia teoretyczne
• 12 godzin na zajęcia praktyczne
• 1 godzina na egzamin końcowy

Po zakończeniu kursu musisz zdać egzamin składający się z części teoretycznej i praktycznej. Część teoretyczna to test z 30 pytań, który zaliczysz odpowiadając poprawnie na co najmniej 75% pytań. W części praktycznej będziesz musiał wykonać 3 zadania symulowane, z czego 2 muszą być wykonane prawidłowo.

Punkty szkoleniowe: nowe rozumienie w praktyce zawodowej

Podczas gdy punkty edukacyjne zyskują na znaczeniu w zawodach medycznych, punkty szkoleniowe przechodzą znaczącą transformację, szczególnie widoczną w zawodach prawniczych.

Jednakże, w przypadku elektroradiologów, sytuacja jest nieco inna. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 19 kwietnia 2024 r., elektroradiolodzy mają alternatywną ścieżkę spełnienia wymogu ustawicznego rozwoju zawodowego. Za równoważne z dopełnieniem obowiązku uzyskania 200 punktów edukacyjnych uważa się również „wykonanie obowiązku stałego podnoszenia swoich kwalifikacji z zakresu ochrony radiologicznej pacjenta, o którym mowa w art. 33n ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. – Prawo atomowe (Dz. U. z 2023 r. poz. 1934)”.

Oznacza to, że elektroradiolodzy mają możliwość wyboru między zdobyciem 200 punktów edukacyjnych a spełnieniem wymogów określonych w ustawie Prawo atomowe dotyczących ochrony radiologicznej pacjenta. Oba te sposoby są uznawane za równoważne w kontekście ustawicznego rozwoju zawodowego.

Nowe przepisy 2025: Jak zmieniają się zasady zdobywania punktów?

Rok 2025 przynosi znaczące zmiany w przepisach dotyczących rozwoju zawodowego osób wykonujących zawody medyczne. Nowe regulacje dokładnie określają, jak należy gromadzić punkty edukacyjne i szkoleniowe, wprowadzając konkretne wymogi oraz ograniczenia.

Obowiązek zdobycia 200 punktów edukacyjnych

Przepisy obowiązujące od 2025 roku jasno określają, że każda osoba wykonująca zawód medyczny musi uzyskać co najmniej 200 punktów edukacyjnych w każdym 5-letnim okresie rozliczeniowym. Jest to wymóg obligatoryjny, który dotyczy wszystkich specjalistów wpisanych do Centralnego Rejestru Osób Uprawnionych do Wykonywania Zawodów Medycznych.

Należy zaznaczyć, że okres edukacyjny rozpoczyna się od początku roku kalendarzowego następującego po roku, w którym uzyskałeś wpis do Rejestru. Oznacza to, że jeśli zostałeś zarejestrowany w 2024 roku, Twój pierwszy okres edukacyjny rozpoczął się 1 stycznia 2025 i potrwa do 31 grudnia 2029 roku. Natomiast jeśli dopiero w 2025 roku uzyskasz wpis, Twój okres rozliczeniowy rozpocznie się 1 stycznia 2026 roku.

Minimalne 120 punktów szkoleniowych z kursu doskonalącego

W ramach wymaganych 200 punktów edukacyjnych, aż 120 punktów musisz uzyskać z obowiązkowego kursu doskonalącego. Jest to fundamentalna zmiana w stosunku do wcześniejszych przepisów, podkreślająca wagę formalnego szkolenia w rozwoju zawodowym.

Kurs doskonalący podlega ścisłym regulacjom. Zgodnie z wytycznymi Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego (CMKP), nie może on trwać krócej niż 32 godziny lekcyjne (gdzie 1 godzina = 45 minut). W praktyce oznacza to, że kurs będzie rozłożony na minimum 4 dni, ponieważ dziennie nie można realizować więcej niż 8 godzin zajęć.

Brak przenoszenia nadwyżki punktów na kolejny okres

Istotną zmianą w nowych przepisach jest zakaz przenoszenia nadwyżki punktów edukacyjnych na kolejny okres rozliczeniowy. Oznacza to, że jeśli zdobędziesz więcej niż wymagane 200 punktów w danym okresie edukacyjnym, nadwyżka nie zostanie zaliczona na poczet następnego okresu.

Przepis ten znacząco różni się od rozwiązań stosowanych np. w podatku VAT, gdzie nadwyżka podatku naliczonego nad należnym może być przenoszona na kolejne okresy rozliczeniowe bez ograniczeń czasowych. W przypadku punktów edukacyjnych, każdy nowy 5-letni cykl rozpoczynasz z zerowym stanem punktów.

Ponadto, punkty zdobyte przed rozpoczęciem okresu edukacyjnego (np. za szkolenia odbyte w 2024 roku przez osoby rozpoczynające okres edukacyjny od 2025 roku) nie będą wliczane do puli. Jest to istotne ograniczenie, które wymaga od Ciebie starannego planowania aktywności edukacyjnych w całym okresie rozliczeniowym.

Warto zatem rozłożyć zdobywanie punktów równomiernie na cały okres 5 lat, aby uniknąć sytuacji, w której pod koniec okresu będziesz zmuszony intensywnie uczestniczyć w różnych formach doskonalenia zawodowego.

Formy aktywności przypisane do punktów edukacyjnych i szkoleniowych

System zdobywania punktów edukacyjnych i szkoleniowych opiera się na różnorodnych formach aktywności zawodowej i naukowej. Przepisy obowiązujące od 2025 roku precyzyjnie określają, jakie działania zaliczają się do poszczególnych kategorii punktowych, umożliwiając tym samym świadome planowanie ścieżki rozwoju zawodowego.

Kursy doskonalące i kwalifikacyjne

Kursy doskonalące stanowią podstawowy element w systemie punktowym, zapewniając aż 120 punktów edukacyjnych, które są obowiązkowe w ramach wymaganych 200 punktów. Aby kurs został uznany za doskonalący, musi spełniać ściśle określone kryteria – przede wszystkim nie może być krótszy niż 32 godziny lekcyjne.

Warto zaznaczyć, że organizacja kursów doskonalących podlega rygorystycznym wymogom. Mogą je prowadzić wyłącznie podmioty wpisane na oficjalną listę jednostek uprawnionych, prowadzoną przez Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego (CMKP). Po ukończeniu kursu otrzymujesz zaświadczenie potwierdzające zdobycie punktów.

Z kolei kursy kwalifikacyjne, oferujące 40 punktów edukacyjnych, mogą być organizowane wyłącznie przez CMKP. Kursy te, podobnie jak doskonalące, stanowią formalną ścieżkę rozwoju zawodowego, jednak wymagają mniejszego nakładu czasowego.

Konferencje, seminaria i warsztaty

Konferencje to spotkania grup specjalistów służące wymianie informacji i wiedzy. Uczestnictwo w konferencjach, zjazdach lub sympozjach naukowych zapewnia 2 punkty edukacyjne za każdy dzień udziału, przy czym maksymalnie można uzyskać 10 punktów za jedno wydarzenie.

Seminaria natomiast charakteryzują się obecnością jednego lub kilku prelegentów przekazujących wiedzę słuchaczom. Za udział w seminarium możesz otrzymać 2 punkty za godzinę dydaktyczną, maksymalnie 10 punktów za całe wydarzenie.

Warsztaty, w przeciwieństwie do konferencji i seminariów, koncentrują się na praktycznym zastosowaniu wiedzy i odbywają się w mniejszych grupach. Uczestnictwo w warsztatach szkoleniowych może przynieść 5 punktów za każdą godzinę dydaktyczną, nie więcej jednak niż 45 punktów za całe warsztaty.

Ponadto, rozwój technologii umożliwił powstanie webinariów – czyli seminariów prowadzonych online, które również są punktowane. Kursy realizowane przez internet (minimum 2 godziny dydaktyczne, zakończone testem) dają 2 punkty za godzinę dydaktyczną, do maksymalnie 40 punktów.

Publikacje naukowe i samokształcenie

Działalność naukowa i publikacyjna stanowi istotny element samokształcenia, za który przysługuje znaczna liczba punktów. Autorstwo książki naukowej to aż 50-60 punktów edukacyjnych, natomiast za rozdział w książce naukowej otrzymasz 10-20 punktów.

Najbardziej wartościową formą rozwoju jest uzyskanie stopnia naukowego. Za tytuł doktora lub doktora habilitowanego przysługuje 75 punktów, natomiast za tytuł profesora w zakresie nauk medycznych możesz otrzymać aż 100 punktów edukacyjnych.

Inne formy samokształcenia obejmują:

• Publikację artykułów naukowych (15 punktów)
• Publikację artykułów poglądowych (10 punktów)
• Przygotowanie i wygłoszenie referatu na posiedzeniu naukowo-szkoleniowym (5 punktów)
• Prenumeratę czasopism naukowych (5 punktów za tytuł, maksymalnie 10 punktów w okresie edukacyjnym)

Jednakże, należy pamiętać, że poszczególne formy samokształcenia mają swoje limity punktowe. Diagnosta laboratoryjny na przykład może zdobyć maksymalnie 10 punktów za udział w posiedzeniach naukowo-szkoleniowych, niezależnie od liczby posiedzeń.

Dodatkowo, w przypadku niektórych zawodów medycznych wprowadzono podział na punkty „twarde” i „miękkie”, choć nowe przepisy z 2025 roku znoszą to rozróżnienie dla diagnostów laboratoryjnych.

Materiały i metody: Jak dokumentować zdobyte punkty?

Dokumentowanie punktów edukacyjnych i szkoleniowych stanowi kluczowy element procesu weryfikacji rozwoju zawodowego. Precyzyjne prowadzenie zapisów wszystkich aktywności edukacyjnych zapewnia przejrzystość i uznanie Twoich starań przez odpowiednie organy.

Karta rozwoju zawodowego: wzór i zasady wypełniania

Karta rozwoju zawodowego to podstawowy dokument potwierdzający zdobyte punkty edukacyjne i szkoleniowe. Od 2025 roku karty na pięcioletni okres edukacyjny (1 stycznia 2025 r. – 31 grudnia 2029 r.) wydawane są w formie elektronicznej. Przede wszystkim dokument ten otrzymujesz automatycznie bez konieczności składania wniosku – zostaje dostarczony pocztą elektroniczną na adres e-mail wskazany podczas rejestracji.

Po otrzymaniu elektronicznej wersji karty, powinieneś ją wydrukować i wypełniać zgodnie z załączoną instrukcją. Każda karta posiada unikatowy numer nadany przez wojewodę właściwego ze względu na Twoje miejsce zamieszkania. Na karcie muszą znajdować się:

• Twoje dane osobowe (imię i nazwisko)
• Numer identyfikacyjny
• Miejsce wykonywania zawodu

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 19 kwietnia 2024 r., organizator ustawicznego rozwoju zawodowego potwierdza w części II A karty realizację określonych form aktywności. Natomiast w przypadku form samokształcenia, to Ty sam potwierdzasz ich realizację w części II B karty rozwoju zawodowego.

Zaświadczenia i inne dokumenty potwierdzające aktywność

Punkty edukacyjne muszą być udokumentowane odpowiednimi zaświadczeniami. Warto podkreślić, że każda forma aktywności szkoleniowej wymaga adekwatnego potwierdzenia. Po ukończeniu kursu otrzymujesz zaświadczenie potwierdzające zdobyte kwalifikacje oraz przyznane punkty szkoleniowe.

Dokumenty potwierdzające Twoją aktywność edukacyjną to:

• Zaświadczenia wydane przez organizatora szkolenia lub kursu
• Certyfikaty uczestnictwa w konferencjach i seminariach
• Dyplomy ukończenia studiów lub uzyskania stopni naukowych
• Potwierdzenia publikacji naukowych

Po zebraniu wymaganych 200 punktów edukacyjnych, kartę rozwoju zawodowego wraz z dokumentami potwierdzającymi ukończenie poszczególnych form kształcenia musisz przedłożyć właściwemu wojewodzie. Następnie wojewoda przeprowadza weryfikację dokumentów i po ich pozytywnej ocenie składa podpis na Twojej karcie, potwierdzając tym samym zaliczenie okresu edukacyjnego.

W niektórych zawodach medycznych, jak w przypadku diagnostów laboratoryjnych, Krajowa Rada przygotowała kartę doskonalenia zawodowego dostępną w formacie PDF do pobrania ze strony internetowej. Po zakończeniu okresu edukacyjnego wypełnioną kartę możesz przesłać mailem na adres biura organizacji wraz ze skanami zaświadczeń. W przypadku braku informacji o nieprzyjęciu formy elektronicznej, dokument zostanie uznany i będzie stosowany w kolejnych okresach edukacyjnych.

Ograniczenia i pułapki w zdobywaniu punktów edukacyjnych i szkoleniowych

Zdobywanie punktów edukacyjnych i szkoleniowych wiąże się z wieloma ograniczeniami, które mogą zaskoczyć osoby wykonujące zawody medyczne. Znajomość tych pułapek pozwoli Ci odpowiednio zaplanować swój rozwój zawodowy i uniknąć rozczarowań pod koniec okresu edukacyjnego.

Limity punktowe dla poszczególnych form aktywności

Istotnym ograniczeniem w systemie punktowym są limity dla poszczególnych form doskonalenia zawodowego. Nawet jeśli preferujesz konkretny rodzaj aktywności, nie będziesz mógł zdobyć wszystkich wymaganych punktów w jednej formie. Przykładowo:

• Za udział w seminarium otrzymasz 1 punkt za każdą godzinę dydaktyczną, jednak nie więcej niż 8 punktów za całe seminarium i maksymalnie 40 punktów w całym okresie edukacyjnym
• Uczestnictwo w kongresach, zjazdach czy konferencjach przyniesie Ci 5 punktów za każde wydarzenie, ale nie więcej niż 20 punktów łącznie
• Kursy realizowane przez internet dadzą Ci 10 punktów, jednakże limit w okresie edukacyjnym wynosi tylko 20 punktów

W przypadku ratowników medycznych, udział w zawodach ratownictwa medycznego daje jedynie 5 punktów, a zajęcie miejsca od 1 do 3 – 10 punktów. Natomiast za udział w posiedzeniu szkoleniowym towarzystwa naukowego możesz uzyskać 5 punktów za dzień, ale nie więcej niż 10 punktów za całe posiedzenie.

Nieuznawanie punktów zdobytych przed rozpoczęciem okresu edukacyjnego

Prawdopodobnie najbardziej problematycznym aspektem nowego systemu jest brak możliwości zaliczenia punktów zdobytych przed rozpoczęciem okresu edukacyjnego. Oznacza to, że wszystkie szkolenia i kursy odbyte w 2024 roku nie będą uznawane dla osób rozpoczynających okres edukacyjny w 2025 roku.

Dodatkowo, wszelkie nadwyżki punktów nie przechodzą na kolejny okres. Jeżeli zdobędziesz więcej niż wymagane 200 punktów, dodatkowe punkty przepadają. Jest to znacząca różnica w porównaniu do wcześniejszych regulacji, gdzie w niektórych zawodach medycznych istniała możliwość przenoszenia nadwyżki.

W szczególnych przypadkach możesz ubiegać się o przedłużenie czasu trwania okresu edukacyjnego, składając uzasadniony wniosek do odpowiedniej instytucji. Okres ten może zostać wydłużony maksymalnie o 24 miesiące. Wniosek należy złożyć do Prezesa właściwej Rady ze wskazaniem preferowanego czasu przedłużenia: 12 lub 24 miesiące.

Niedopełnienie obowiązku edukacyjnego może zostać uznane za przewinienie zawodowe, dlatego kluczowe jest systematyczne planowanie aktywności szkoleniowych w całym pięcioletnim okresie.

Specyfika elektroradiologów

W przypadku elektroradiologów, warto zwrócić uwagę na szczególne regulacje. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia, elektroradiolodzy mają możliwość spełnienia wymogu ustawicznego rozwoju zawodowego poprzez wykonanie obowiązku stałego podnoszenia kwalifikacji z zakresu ochrony radiologicznej pacjenta, zgodnie z ustawą Prawo atomowe.

Ta alternatywna ścieżka daje elektroradiologom większą elastyczność w planowaniu swojego rozwoju zawodowego. Jednakże, należy pamiętać, że wybór tej opcji oznacza konieczność spełnienia wszystkich wymogów określonych w ustawie Prawo atomowe, które mogą być równie wymagające co zdobycie 200 punktów edukacyjnych.

Elektroradiolodzy powinni dokładnie przeanalizować obie ścieżki i wybrać tę, która najlepiej odpowiada ich potrzebom zawodowym i możliwościom czasowym. Niezależnie od wybranej drogi, kluczowe jest systematyczne planowanie aktywności szkoleniowych i dokładne dokumentowanie wszystkich form doskonalenia zawodowego.