EEG, czyli elektroencefalografia, to nieinwazyjna metoda diagnostyczna stosowana w neurologii do badania aktywności elektrycznej mózgu. Ta technika, odkryta w latach 20. XX wieku przez niemieckiego psychiatrę Hansa Bergera, stała się jednym z najważniejszych narzędzi w diagnostyce i monitorowaniu funkcji mózgu.

Podstawą działania EEG jest rejestracja niewielkich zmian potencjału elektrycznego generowanych przez neurony w korze mózgowej. Te sygnały elektryczne, mimo że są bardzo słabe (mierzone w mikrowoltach), mogą być wykrywane przez czułe elektrody umieszczone na skórze głowy. Typowe badanie EEG wykorzystuje od 16 do 32 elektrod, choć w niektórych specjalistycznych zastosowaniach może ich być nawet 256.

Podczas badania EEG rejestrowane są różne rodzaje fal mózgowych, które różnią się częstotliwością i amplitudą. Główne typy fal to:
1. Fale delta (0,5-4 Hz) – związane z głębokim snem
2. Fale theta (4-8 Hz) – występujące podczas senności i niektórych stanów medytacyjnych
3. Fale alfa (8-13 Hz) – charakterystyczne dla stanu relaksu przy zamkniętych oczach
4. Fale beta (13-30 Hz) – związane z aktywnością umysłową i koncentracją
5. Fale gamma (powyżej 30 Hz) – kojarzone z intensywnym przetwarzaniem informacji

EEG znajduje szerokie zastosowanie w diagnostyce i monitorowaniu różnych stanów neurologicznych. Jest szczególnie przydatne w:
– Diagnostyce padaczki i monitorowaniu skuteczności leczenia przeciwpadaczkowego
– Ocenie zaburzeń snu
– Diagnozowaniu encefalopatii i stanów śpiączki
– Monitorowaniu funkcji mózgu podczas operacji neurochirurgicznych
– Badaniach nad procesami poznawczymi i emocjonalnymi

Ponadto, EEG jest wykorzystywane w interfejsach mózg-komputer, umożliwiając osobom z poważnymi niepełnosprawnościami ruchowymi komunikację i kontrolę urządzeń za pomocą sygnałów mózgowych.

Mimo rozwoju nowoczesnych technik obrazowania mózgu, takich jak fMRI czy PET, EEG pozostaje cennym narzędziem ze względu na swoją nieinwazyjność, niski koszt i wysoką rozdzielczość czasową. Pozwala na śledzenie zmian aktywności mózgu w milisekundowych odstępach, co jest niemożliwe w przypadku innych metod.

Interpretacja wyników EEG wymaga specjalistycznej wiedzy i doświadczenia. Neurolodzy i neurofizjolodzy analizują wzorce fal mózgowych, ich amplitudę, częstotliwość i rozkład przestrzenny, aby zidentyfikować ewentualne nieprawidłowości. W ostatnich latach rozwój sztucznej inteligencji i uczenia maszynowego przyczynia się do udoskonalenia analizy danych EEG, otwierając nowe możliwości w diagnostyce i badaniach nad funkcjonowaniem mózgu.